Η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία της Στέγης Γραμμάτων και
Τεχνών συνεργάζεται με το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρου Σ. Ωνάση
συνεργάζεται και για πρώτη φορά υποδέχεται στην Αθήνα, για τρία χρόνια,
διακόσιους περίπου μαθητές και συνοδούς καθηγητές από την Ελλάδα, από
άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την
Αυστραλία και την Ασία προκειμένου να συμμετάσχουν στα θερινά σχολεία.
Τα Θερινά Σχολεία είναι ένα διακριτό και αυτοτελές έργο του ευρύτερου κοινοτικού προγράμματος με τίτλο: «Ακαδημία Πλάτωνος – Ανάπτυξη της Γνώσης και των καινοτόμων ιδεών», που υλοποιείται από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), σε σύμπραξη με την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.
Το Πρόγραμμα συνιστά μια πολυθεματική εκπαιδευτική παρέμβαση, η οποία αξιοποιεί τις πλέον σύγχρονες και κατάλληλες μεθοδολογίες δια βίου μάθησης, απευθύνεται σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και εμπνέεται, όπως δηλώνει και ο τίτλος, από την Ακαδημία του Πλάτωνα. Η Ακαδημία Πλάτωνα καθώς αναδείχθηκε σε κορυφαίο πνευματικό κέντρο την εποχή της αρχαίας Αθήνας, καθόρισε τη φιλοσοφική αλλά και επιστημονική σκέψη και συνέβαλε στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού.
Στόχος του προγράμματος είναι να προσφέρει στους συμμετέχοντες στην εκπαιδευτική διαδικασία τη δυνατότητα να έρθουν σε ζωντανή επαφή με ιστορικά πρόσωπα, γεγονότα και τόπους της Ελλάδας που επηρέασαν την παγκόσμια ιστορία, την επιστήμη και τον πολιτισμό.
Η δράση των θερινών σχολείων του Ιδρύματος Ωνάση αποτελεί ουσιαστικά ένα εξερευνητικό ταξίδι στη γνώση, καθώς οι μαθητές γυμνασίου και λυκείου που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Αθήνα, προσκαλούνται να γνωρίσουν την Αθήνα και την Ελλάδα του σήμερα, την ελληνική ιστορία, τη φιλοσοφία και τον πολιτισμό από την αρχαιότητα έως σήμερα, μέσα από σύγχρονες και ελκυστικές διδακτικές μεθόδους.
Η λογική που διέπει τα θερινά σχολεία και επηρεάζει, κατά συνέπεια, τη διαμόρφωση του προγράμματος σπουδών, εκφράζεται πρακτικά μέσω της ομαδικής/συλλογικής δραστηριοποίησης των μαθητών σε δραστηριότητες που συνδέουν πολλές εκφάνσεις του ελληνικού πολιτισμού με διαδραστικούς τρόπους, ώστε οι ωφελούμενοι να οδηγούνται με πολλαπλό τρόπο στην απόκτηση γνώσης και στη διεύρυνση των εκπαιδευτικών εμπειριών τους. Η επανάληψη της ήδη κεκτημένης γνώσης με πολλαπλούς ελκυστικούς τρόπους και διαφορετικά εργαλεία εκπαίδευσης και συμμετοχικότητας ενεργοποιεί τη μνήμη, καθιστά τη θεωρητική γνώση εμπειρία και διασαφηνίζει διαστρεβλωμένες απόψεις ή μύθους.
Τα Θερινά Σχολεία διαρκούν ένα μήνα το χρόνο και χωρίζονται σε δύο κύκλους φιλοξενίας, διάρκειας δεκαπέντε ημερών ο καθένας. Σε αυτό το χρονικό διάστημα επιχειρείται μία θεωρητική διαθεματική προσέγγιση της πορείας του τόπου μας και των ανθρώπων του, μέσα από μία διαχρονική ματιά στην ιστορία, τη σκέψη, το λόγο, την επιστήμη, την Τέχνη και τον πολιτισμό της χώρας μας.
Ταυτόχρονα, ιδιαίτερα τα παιδιά που φιλοξενούνται από το εξωτερικό, έρχονται σε επαφή με την Ελλάδα του σήμερα γνωρίζοντας την πόλη, τον καθημερινό άνθρωπο, τις συνήθειές του, τον τρόπο ζωής του. Η προσέγγιση αυτή, προκειμένου αφενός να αποφύγει την επανάληψη της γνωστικής διαδικασίας, με την οποία τα παιδιά κυρίως των ελληνικών σχολείων έρχονται σε επαφή κατά τη διάρκεια της σχολικής τους πορείας, και αφετέρου να είναι εύληπτη για τα παιδιά που προέρχονται από τα σχολεία του εξωτερικού, αφού γι' αυτά αποτελεί καινούρια γνώση, κρίθηκε απαραίτητο να συνδεθεί η θεωρητική γνώση με την βιωματική εμπειρία και να συνδυαστεί ο λόγος, η εικόνα και το ζωντανό ερέθισμα σε ένα ενιαίο σύνολο.
Με τη λογική αυτή οργανώθηκαν τα μαθήματα σε διαφορετικές θεματικές ενότητες που αφορούν στην ελληνική ιστορία, την ελληνική λογοτεχνία, την τέχνη και τον πολιτισμό, την πορεία της φιλοσοφικής σκέψης, τα επιστημονικά κα τεχνολογικά επιτεύγματα των Ελλήνων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, τον υλικό βίο και την καθημερινή ζωή του νεοέλληνα. Σε κάθε θεματική ενότητα, η μαθησιακή διαδικασία διαρθρώνεται σε διαφορετικούς άξονες που αλληλοσυμπληρώνονται. Ο πρώτος άξονας περιλαμβάνει τα πρωινά μαθήματα των παιδιών από τον διδάσκοντα του κάθε τμήματος.
Ο κύκλος των μαθημάτων συμπληρώνεται με διαλέξεις, επισκέψεις, περιπάτους, εργαστήρια και δραστηριότητες με τις οποίες τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν, να εφαρμόσουν, να αφομοιώσουν με βιωματικό τρόπο τις γνώσεις που απέκτησαν. Τα πρωινά μαθήματα έχουν τη μορφή παρουσίασης, με την αξιοποίηση ενός πλούσιου οπτικού και ακουστικού υλικού που επιτρέπει τη βιωματική επαφή με τη γνώση. Το εποπτικό υλικό προετοιμάστηκε σε τρεις διαφορετικές γλώσσες στα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά και προσαρμόστηκε από τους διδάσκοντες στις ανάγκες των διαφορετικών τμημάτων.
Σε κάθε θεματική ενότητα, τα θερινά σχολεία θέτουν ως ζητούμενο να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων νέων, ώστε οι ίδιοι να αρχίσουν να αναζητούν και να μαθαίνουν μόνοι τους, αποκτώντας αντιληπτική ευαισθησία στα θέματα που αφορούν στην ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό και να προσεγγίζουν αυτά τα θέματα με αγάπη και ενθουσιασμό. Εξυπηρετώντας αυτή τη λογική, το πρόγραμμα σπουδών αναπτύχθηκε στις παρακάτω ενότητες και διαρθρώθηκε υπακούοντας αυστηρά σε χρονικά και ποιοτικά κριτήρια. Έτσι, στην ενότητα της ιστορίας αξιοποιείται οπτικό και ακουστικό υλικό, μέσα από το οποίο γίνεται η προσέγγιση διαφορετικών περιόδων της ελληνικής ιστορίας. Τα παιδιά παρακολουθούν αποσπάσματα από κινηματογραφικές παραγωγές που βασίστηκαν σε σημαντικά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας καθώς και ένα ντοκιμαντέρ που συνδέει τους ελληνικούς μύθους με τον τόπο που γεννήθηκαν. Παράλληλα, με την ξενάγησή τους στην αρχαία Αγορά, την ανάβαση στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, την εκδρομή στην Επίδαυρο, τις Μυκήνες, την Αρχαία Ολυμπία, το Σούνιο και την περιπλάνησή τους στην πόλη συνδέουν με βιωματικό τρόπο τη γνώση με το χώρο και τα ευρήματα.
Στη θεματική ενότητα που αφορά στην ελληνική λογοτεχνία και την ποίηση τα παιδιά περιπλανούνται σε ένα ταξίδι του ελληνικού λόγου μέσα στο χρόνο γνωρίζοντας σημαντικά λογοτεχνικά δημιουργήματα και ρεύματα, παρακολουθώντας τους ίδιους τους δημιουργούς να απαγγέλλουν αποσπάσματα ή να μιλούν για το έργο τους, βλέποντας σκηνές από τη μεταφορά λογοτεχνικών δημιουργημάτων στο θέατρο, τη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη, ακούγοντας μελοποιημένα έργα.
Παράλληλα, στη θεματική ενότητα που αφορά στο ελληνικό θέατρο τα παιδιά παρακολουθούν την πορεία του ελληνικού θεάτρου από το μακρινό χτες στο σήμερα. Παρουσιάζεται οπτικό υλικό που αφορά στο αρχαίο θέατρο, ενώ παράλληλα, παρακολουθούν αποσπάσματα και ηχητικά ντοκουμέντα από σημαντικές σύγχρονες παραστάσεις τραγωδίας και κωμωδίας Ελλήνων και ξένων δημιουργών. Συγχρόνως, έρχονται σε επαφή και με το σύγχρονο ελληνικό θέατρο, γνωρίζοντας σημαντικούς εκπροσώπους του, παρακολουθώντας παραστάσεις που παίζονται στις αθηναϊκές σκηνές κατά τη διάρκεια της παραμονής τους και παρακολουθώντας αποσπάσματα και οπτικό υλικό από παραστάσεις σταθμούς του νεοελληνικού θεάτρου. Η ενότητα συμπληρώνεται με βιωματική συμμετοχή όλων των τμημάτων σε συνένωση, σε θεατρικό παιχνίδι και αυτοσχεδιασμό, στην κατασκευή μάσκας, σε εργαστήρια που αξιοποιούν την έκφραση του σώματος, μέσα από τον χορό και την κίνηση. Στη θεματική ενότητα που αφορά στην τέχνη και τον πολιτισμό αναπτύσσεται η πορεία της ελληνικής τέχνης σε διαφορετικές εποχές, φέρνοντας τα παιδιά σε επαφή με διάφορες μορφές της, όπως τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την αρχιτεκτονική, κ.λπ. Οι νεαροί μαθητές ακούν διαφορετικά είδη ελληνικής μουσικής, μαθαίνοντας παράλληλα, βασικά στοιχεία για την εμφάνιση και την εξέλιξή τους. Προβάλλονται επίσης αποσπάσματα από ταινίες σταθμούς του ελληνικού κινηματογράφου.
Στην ενότητα της φιλοσοφίας μέσα από ένα υλικό που συνδυάζει την εικόνα, τον ήχο και το λόγο τα παιδιά περιπλανούνται στα μονοπάτια της ελληνικής σκέψης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Έρχονται σε επαφή με βασικές αρχές των προσωκρατικών φιλοσόφων, γνωρίζουν θεμελιώδεις ιδέες της σωκρατικής και πλατωνικής σκέψης, συναντούν κάποιους από τους κύριους άξονες της σκέψης του Αριστοτέλη, προσεγγίζουν κάποιες αρχές των κυνικών, των επικουρείων ή του νεοπλατωνισμού, γνωρίζουν τα φιλοσοφικά ερωτήματα που διατυπώνονται τη βυζαντινή εποχή, τους κύριους προβληματισμούς του νεοελληνικού διαφωτισμού, αλλά έρχονται σε επαφή και με τα ερωτήματα που θέτει η σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη μέσα από σημαντικούς εκπροσώπους της. Η ενότητα της επιστήμης και της τεχνολογίας διαρθρώνεται με άξονα την παρακολούθηση των επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων των Ελλήνων μέσα στη διάρκεια του χρόνου.
Παράλληλα, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν και να πληροφορηθούν για σημαντικές καινοτομίες που πραγματοποιήθηκαν σε ελληνικά ερευνητικά κέντρα και να συνομιλήσουν με Έλληνες επιστήμονες που συμμετέχουν σε ερευνητικά καινοτόμα προγράμματα της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Ιδιαίτερα σημαντικό όμως, κυρίως για τους μαθητές που προέρχονται από τα σχολεία του εξωτερικού, είναι να έρθουν σε επαφή και με τη σύγχρονη Αθήνα, τη σύγχρονη Ελλάδα, με την καθημερινή ζωή του νεοέλληνα με τον τρόπο ζωής και σκέψης του. Η θεματική ενότητα που αφορά στην καθημερινή ζωή και τον υλικό βίο επιχειρεί να γνωρίσει στα παιδιά τους βασικούς παραγωγικούς τομείς της σύγχρονης Ελλάδας, τον τρόπο οργάνωσης της ελληνικής εκπαίδευσης, να τους φέρει σε επαφή με καθημερινές συνήθειες των Ελλήνων, όπως τους βασικούς τρόπους και τα μέσα μετακίνησής τους, τις διατροφικές τους συνήθειες , τους τρόπους που επιλέγουν να αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους και να διασκεδάζουν, να τους γνωρίσει σημαντικά ήθη και έθιμα της ελληνικής κοινωνίας.
Οι περίπατοι εξάλλου των παιδιών σε κεντρικά σημεία της πόλης συμπληρώνουν με ζωντανές εικόνες και στιγμιότυπα από την καθημερινή ζωή του νεοέλληνα, φέρνοντας τα παιδιά σε επαφή με την Ελλάδα του σήμερα. Αναμφισβήτητα όμως, προς την κατεύθυνση αυτή ιδιαίτερο ρόλο παίζει και η επαφή των παιδιών μεταξύ τους. Τα παιδιά από τα ελληνικά σχολεία και από τα σχολεία του εξωτερικού γνωρίζονται, συνεργάζονται σε κοινές εκδηλώσεις, διασκεδάζουν μαζί ανταλλάσσοντας εμπειρίες, προβληματισμούς, τρόπους σκέψης, δημιουργώντας δεσμούς για το μέλλον. Μέσα από αυτό το ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών, τα θερινά σχολεία αναδεικνύονται σε αποτελεσματικά εργαλεία κοινωνικής και πολιτισμικής ανάπτυξης.
Από την αρχή η ομάδα εργασίας του Ιδρύματος Ωνάση έκρινε τη δράση των θερινών σχολείων ως ένα πολύ σημαντικό εγχείρημα και έδωσε βάρος σε δύο άξονες που θα σηματοδοτούσαν την επιτυχία του προγράμματος: την εκπαιδευτική πολυσυμμετοχική διαδικασία και τον καλό συντονισμό όλων των ομάδων προκειμένου οι φιλοξενούμενοι μαθητές και οι συνοδοί / καθηγητές τους να επιστρέψουν στον τόπο τους ασφαλείς, ικανοποιημένοι και γεμάτοι από νέες εικόνες και εμπειρίες.
Το εγχείρημα της διοργάνωσης των θερινών σχολείων αποδείχθηκε απαιτητικό και δύσκολο από την αρχή. Μετά τη θέσπιση του προγράμματος σπουδών, η πρώτη δυσκολία ήταν να τεθούν τα κριτήρια επιλογής των σχολείων της Ελλάδας και του εξωτερικού που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα των θερινών σχολείων, εφόσον οι υποψηφιότητες ήταν πολλές και οι θέσεις περιορισμένες. Όσον αφορά στα ελληνικά σχολεία, το πρώτο κριτήριο επιλογής είναι να προέρχονται από την περιφέρεια, μακριά από την Αθήνα, στη συνέχεια να έχουν επιδείξει δράσεις στο πλαίσιο συνεργασιών με άλλα σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού ή πρωτοβουλίες με σημαντική συμμετοχή των παιδιών και των εκπαιδευτικών του σχολείου σε σημαντικές εξωσχολικές δραστηριότητες. Για τα σχολεία του εξωτερικού, το πρώτο κριτήριο είναι η γεωγραφική διασπορά, στη συνέχεια η επιλογή στρέφεται προς τα σχολεία που ακολουθούν ένα πρόγραμμα κλασικών σπουδών, όπου διδάσκονται αρχαία ελληνικά και τέλος στις δραστηριότητες των σχολείων που προσπαθούν να εντρυφήσουν σε θέματα ελληνικού πολιτισμού και στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας.
Στη συνέχεια, συγκροτήθηκαν οι ομάδες εργασίας ακολουθώντας μία συγκεκριμένη λογική που συνίσταται στην αξιοποίηση ατόμων με ισχυρά προσόντα βάσει της ηλικιακής, της εκπαιδευτικής και της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Με τον τρόπο αυτό, κρίθηκε ότι διευρύνεται το αντιληπτικό πεδίο των ωφελούμενων νέων και διανοίγονται νέοι ορίζοντες στη σκέψη τους, δίνοντάς τους έμπρακτα μία απόδειξη ότι σε όλες τις ηλικίες και τις βαθμίδες υπάρχει εξέλιξη, εργασία, μέλλον...
Έτσι, για τις επιμέρους δράσεις μέσα από τις οποίες επιχειρείται η πολυσυνδυαστική διδακτική εμπειρία, οι ομάδες εργασίας των θερινών σχολείων αποτελούνται από προπτυχιακούς φοιτητές ως συνοδούς/εμψυχωτές, μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες με εμπειρία στη μέση εκπαίδευση ως διδάσκοντες, από ακαδημαϊκούς δασκάλους, ερευνητές, δημιουργούς και καταξιωμένους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών ως εισηγητές για τις διαλέξεις και τα βιωματικά εργαστήρια. Για την απρόσκοπτη οργάνωση και λειτουργία του προγράμματος ορίστηκε ένας συντονιστής, ο οποίος παρακολουθεί, οργανώνει και εποπτεύει σε πλήρη συνεργασία με τα στελέχη του Ιδρύματος Ωνάση την υλοποίηση του προγράμματος.
Στα δύο πρώτα ταξίδια στη γνώση που πραγματοποιήθηκαν σε δύο κύκλους φιλοξενίας το καλοκαίρι του 2012, συμμετείχαν μαθητές και οι συνοδοί καθηγητές τους από το 5ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων και το 2ο Γυμνάσιο Κιλκίς από την Ελλάδα, το Lycée Galilé της Combs La Ville από τη Γαλλία και το Klasična Gimnazija του Ζάγκρεμπ από την Κροατία.
Στους δύο κύκλους φιλοξενίας το 2013 φιλοξενήθηκαν στο πρόγραμμα των θερινών σχολείων εβδομήντα μαθητές από: το Γενικό Λύκειο Ροδολίβους από τις Σέρρες, το Stedelijk Gymnasium Leiden από το Λέιντεν της Ολλανδίας, το National High School for Ancient Languages and Cultures "St. Constantine Cyril the Philosopher" από τη Σόφια της Βουλγαρίας, το Institut du Sacré-Coeur από τη Μονς του Βελγίου και το Frederick Douglass Academy από τη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ.
Το 2014, στους δύο κύκλους φιλοξενίας των θερινών σχολείων φιλοξενούνται 70 μαθητές από: το Instituto de Ensenanza Secundaria "ALBA LONGA" από τη Γρανάδα της Ισπανίας, το Adelaide High School Principal από την Αδελαΐδα της Αυστραλίας, Yu Xin School (Attached to the Capital Normal University) από το Πεκίνο της Κίνας, το Francis Lewis High School από τη Νέα Υόρκη των Η.Π.Α και από το Γενικό Λύκειο Φερών Έβρου από την Ελλάδα.
Το ημερήσιο πρόγραμμα που παρακολούθησαν ήταν ποικίλο. Η διδασκαλία διεξήχθη σε χώρους ιδιαίτερου κάλους όπως αυτός της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, όπου έγιναν κυρίως τα μαθήματα, τα εργαστήρια και οι παραστάσεις που ετοίμασαν οι μαθητές, το κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών στα Προπύλαια, το Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών που στεγάζεται στο παλιό πανεπιστήμιο στην Πλάκα, το νεοκλασικό κτίριο του Ιδρύματος Ωνάση, το Λαογραφικό Μουσείο στην οικία Αγγελικής Χατζημιχάλη στην Πλάκα, το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων στην οδό Ακαδημίας, στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα στον Κεραμικό και το Κέντρο Τεχνών στο πάρκο Δημοκρατίας, όπου οι νέοι επισκέπτες παρακολούθησαν διαλέξεις και συμμετείχαν σε εργαστήρια.
Το πρόγραμμα συμπληρώθηκε με τους βιωματικούς περίπατους και επισκέψεις που έγιναν σε σημαντικούς τόπους της Αθήνας (Ιερό Βράχο Ακροπόλεως, Αρχαία και Ρωμαϊκή Αγορά, Ακαδημία Πλάτωνος, Λύκειο Αριστοτέλη, Πλάκα, Θησείο, Σύνταγμα, Βουλή των Ελλήνων,) και της ευρύτερης περιοχής της Αττικής (Μαραθώνας, Σούνιο, Ολυμπιακό Στάδιο), της Πελοποννήσου (Αρχαία Ολυμπία, Επίδαυρος, Μυκήνες, Ναύπλιο), της Στερεάς Ελλάδας (Δελφούς), σε Μουσεία (Νέο Μουσείο Ακρόπολης, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Βυζαντινό Μουσείο, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Εθνική Πινακοθήκη και Γλυπτοθήκη, Νομισματικό Μουσείο), σε χώρους έρευνας όπου προάγεται η επιστήμη και η γνώση (Ίδρυμα Ευγενίδου-Πλανητάριο, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Δημόκριτος, κ.ά.), σε αθλητικές εγκαταστάσεις (Ολυμπιακό Στάδιο, Σχινιάς), σε εορταστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες (Ηρώδειο, Θέατρο Λυκαβηττού, κ.ά).
Κάθε χρόνο, στην εναρκτήρια εκδήλωση των θερινών σχολείων γίνονται, μεταξύ άλλων, οι παρουσιάσεις των φιλοξενούμενων σχολείων, των δραστηριοτήτων του καθενός και της πόλης προέλευσής του. Αυτό αποτελεί ένα πρώτο μέσο γνωριμίας των παιδιών μεταξύ τους. Στο τέλος του κάθε κύκλου φιλοξενίας, οι μαθητές και οι συνοδοί τους με τη συνδρομή των συνοδών/εμψυχωτών, των διδασκόντων και των εισηγητών αξιολόγησαν το πρόγραμμα συμπληρώνοντας ειδικά ερωτηματολόγια και έδωσαν «συνεντεύξεις» για την εμπειρία τους. Εξέφρασαν τα συναισθήματά τους σε ειδική εκδήλωση στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, για την οποία είχαν ενημερωθεί πριν την άφιξή τους στην Ελλάδα και για την οποία εργάστηκαν κατά την παραμονή τους εδώ. Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά. Ενδεικτικά αναφέρεται η μουσική παράσταση των παιδιών του Ζάγκρεμπ και του Κιλκίς, όπου Έλληνες και Κροάτες τραγούδησαν στα κροατικά και στα ελληνικά όλοι μαζί τα ίδια τραγούδια με συνοδεία, βιολιού, φλάουτου, πιάνου και κιθάρας, ο ξέφρενος χορός Ελλήνων και Γάλλων μαθητών, η θεατρική παράσταση με αποσπάσματα του Οιδίποδα που έδωσαν οι Γάλλοι μαθητές στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, η θεατρική παράσταση αρχαίου δράματος των αμερικανών μαθητών του Χάρλεμ στο αρχαίο θέατρο των Δελφών, η θεατρική παράσταση αρχαίας ελληνικής κωμωδίας των κινέζων μαθητών στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα, και η εξαιρετική παράσταση αθηναϊκών μονολόγων που έδωσαν στα ελληνικά οι Ισπανοί μαθητές στο Κέντρο Τεχνών, κ.λπ. Οι μαθητές και οι συνοδοί καθηγητές από όλα τα σχολεία περιέγραψαν με λόγια και εικόνες, ο καθένας με το δικό του τρόπο έκφρασης, τις εντυπώσεις τους από την παραμονή τους στην Αθήνα και την εμπειρία τους από τη συμμετοχική και βιωματική αυτή διαδικασία είτε ακολουθώντας «το ημερολόγιο της εκπαιδευτικής απασχόλησης» είτε ακολουθώντας τη συγκριτική παρουσίαση μεταξύ των κοινών πολιτισμικών και ιστορικών εμπειριών του κροατικού και ελληνικού λαού, κ.λπ. Μοιράστηκαν οι φωτογραφίες και τα βίντεο που απέκτησαν κατά την παραμονή τους στην Ελλάδα,
Με την επιστροφή των παιδιών και των συνοδών καθηγητών τους στους τόπους κατοικίας τους και με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, η εμπειρία των θερινών σχολείων συνεχίστηκε. Δημιουργήθηκαν ανοικτές δικτυακές κοινότητες, ενημερώθηκαν οι ιστοσελίδες και τα κοινωνικά δίκτυα που διαθέτει το κάθε σχολείο και μέσα από αυτά οι μαθητές επικοινωνούν μέχρι σήμερα και οργανώνουν νέες συναντήσεις μεταξύ τους.
Μεταφέρθηκε, μέσω των συνοδών/καθηγητών, ο ενθουσιασμός των παιδιών που γνωρίστηκαν μεπανεπιστημιακούς καθηγητές, ερευνητές διεθνούς κύρους και καλλιτέχνες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα των Θερινών Σχολείων, επισημαίνοντας ότι τους δόθηκε μία «πρόγευση» για τη συνέχεια των σπουδών τους και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
Έγιναν προτάσεις από τους συμμετέχοντες, ώστε να υπάρξει συνέχεια και να οργανωθεί ένας πυρήνας για τα επόμενα έτη λειτουργίας των θερινών σχολείων.
Τα Θερινά Σχολεία είναι ένα διακριτό και αυτοτελές έργο του ευρύτερου κοινοτικού προγράμματος με τίτλο: «Ακαδημία Πλάτωνος – Ανάπτυξη της Γνώσης και των καινοτόμων ιδεών», που υλοποιείται από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), σε σύμπραξη με την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.
Το Πρόγραμμα συνιστά μια πολυθεματική εκπαιδευτική παρέμβαση, η οποία αξιοποιεί τις πλέον σύγχρονες και κατάλληλες μεθοδολογίες δια βίου μάθησης, απευθύνεται σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και εμπνέεται, όπως δηλώνει και ο τίτλος, από την Ακαδημία του Πλάτωνα. Η Ακαδημία Πλάτωνα καθώς αναδείχθηκε σε κορυφαίο πνευματικό κέντρο την εποχή της αρχαίας Αθήνας, καθόρισε τη φιλοσοφική αλλά και επιστημονική σκέψη και συνέβαλε στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού.
Στόχος του προγράμματος είναι να προσφέρει στους συμμετέχοντες στην εκπαιδευτική διαδικασία τη δυνατότητα να έρθουν σε ζωντανή επαφή με ιστορικά πρόσωπα, γεγονότα και τόπους της Ελλάδας που επηρέασαν την παγκόσμια ιστορία, την επιστήμη και τον πολιτισμό.
Η δράση των θερινών σχολείων του Ιδρύματος Ωνάση αποτελεί ουσιαστικά ένα εξερευνητικό ταξίδι στη γνώση, καθώς οι μαθητές γυμνασίου και λυκείου που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Αθήνα, προσκαλούνται να γνωρίσουν την Αθήνα και την Ελλάδα του σήμερα, την ελληνική ιστορία, τη φιλοσοφία και τον πολιτισμό από την αρχαιότητα έως σήμερα, μέσα από σύγχρονες και ελκυστικές διδακτικές μεθόδους.
Η λογική που διέπει τα θερινά σχολεία και επηρεάζει, κατά συνέπεια, τη διαμόρφωση του προγράμματος σπουδών, εκφράζεται πρακτικά μέσω της ομαδικής/συλλογικής δραστηριοποίησης των μαθητών σε δραστηριότητες που συνδέουν πολλές εκφάνσεις του ελληνικού πολιτισμού με διαδραστικούς τρόπους, ώστε οι ωφελούμενοι να οδηγούνται με πολλαπλό τρόπο στην απόκτηση γνώσης και στη διεύρυνση των εκπαιδευτικών εμπειριών τους. Η επανάληψη της ήδη κεκτημένης γνώσης με πολλαπλούς ελκυστικούς τρόπους και διαφορετικά εργαλεία εκπαίδευσης και συμμετοχικότητας ενεργοποιεί τη μνήμη, καθιστά τη θεωρητική γνώση εμπειρία και διασαφηνίζει διαστρεβλωμένες απόψεις ή μύθους.
Τα Θερινά Σχολεία διαρκούν ένα μήνα το χρόνο και χωρίζονται σε δύο κύκλους φιλοξενίας, διάρκειας δεκαπέντε ημερών ο καθένας. Σε αυτό το χρονικό διάστημα επιχειρείται μία θεωρητική διαθεματική προσέγγιση της πορείας του τόπου μας και των ανθρώπων του, μέσα από μία διαχρονική ματιά στην ιστορία, τη σκέψη, το λόγο, την επιστήμη, την Τέχνη και τον πολιτισμό της χώρας μας.
Ταυτόχρονα, ιδιαίτερα τα παιδιά που φιλοξενούνται από το εξωτερικό, έρχονται σε επαφή με την Ελλάδα του σήμερα γνωρίζοντας την πόλη, τον καθημερινό άνθρωπο, τις συνήθειές του, τον τρόπο ζωής του. Η προσέγγιση αυτή, προκειμένου αφενός να αποφύγει την επανάληψη της γνωστικής διαδικασίας, με την οποία τα παιδιά κυρίως των ελληνικών σχολείων έρχονται σε επαφή κατά τη διάρκεια της σχολικής τους πορείας, και αφετέρου να είναι εύληπτη για τα παιδιά που προέρχονται από τα σχολεία του εξωτερικού, αφού γι' αυτά αποτελεί καινούρια γνώση, κρίθηκε απαραίτητο να συνδεθεί η θεωρητική γνώση με την βιωματική εμπειρία και να συνδυαστεί ο λόγος, η εικόνα και το ζωντανό ερέθισμα σε ένα ενιαίο σύνολο.
Με τη λογική αυτή οργανώθηκαν τα μαθήματα σε διαφορετικές θεματικές ενότητες που αφορούν στην ελληνική ιστορία, την ελληνική λογοτεχνία, την τέχνη και τον πολιτισμό, την πορεία της φιλοσοφικής σκέψης, τα επιστημονικά κα τεχνολογικά επιτεύγματα των Ελλήνων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, τον υλικό βίο και την καθημερινή ζωή του νεοέλληνα. Σε κάθε θεματική ενότητα, η μαθησιακή διαδικασία διαρθρώνεται σε διαφορετικούς άξονες που αλληλοσυμπληρώνονται. Ο πρώτος άξονας περιλαμβάνει τα πρωινά μαθήματα των παιδιών από τον διδάσκοντα του κάθε τμήματος.
Ο κύκλος των μαθημάτων συμπληρώνεται με διαλέξεις, επισκέψεις, περιπάτους, εργαστήρια και δραστηριότητες με τις οποίες τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν, να εφαρμόσουν, να αφομοιώσουν με βιωματικό τρόπο τις γνώσεις που απέκτησαν. Τα πρωινά μαθήματα έχουν τη μορφή παρουσίασης, με την αξιοποίηση ενός πλούσιου οπτικού και ακουστικού υλικού που επιτρέπει τη βιωματική επαφή με τη γνώση. Το εποπτικό υλικό προετοιμάστηκε σε τρεις διαφορετικές γλώσσες στα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά και προσαρμόστηκε από τους διδάσκοντες στις ανάγκες των διαφορετικών τμημάτων.
Σε κάθε θεματική ενότητα, τα θερινά σχολεία θέτουν ως ζητούμενο να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των συμμετεχόντων νέων, ώστε οι ίδιοι να αρχίσουν να αναζητούν και να μαθαίνουν μόνοι τους, αποκτώντας αντιληπτική ευαισθησία στα θέματα που αφορούν στην ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό και να προσεγγίζουν αυτά τα θέματα με αγάπη και ενθουσιασμό. Εξυπηρετώντας αυτή τη λογική, το πρόγραμμα σπουδών αναπτύχθηκε στις παρακάτω ενότητες και διαρθρώθηκε υπακούοντας αυστηρά σε χρονικά και ποιοτικά κριτήρια. Έτσι, στην ενότητα της ιστορίας αξιοποιείται οπτικό και ακουστικό υλικό, μέσα από το οποίο γίνεται η προσέγγιση διαφορετικών περιόδων της ελληνικής ιστορίας. Τα παιδιά παρακολουθούν αποσπάσματα από κινηματογραφικές παραγωγές που βασίστηκαν σε σημαντικά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας καθώς και ένα ντοκιμαντέρ που συνδέει τους ελληνικούς μύθους με τον τόπο που γεννήθηκαν. Παράλληλα, με την ξενάγησή τους στην αρχαία Αγορά, την ανάβαση στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, την εκδρομή στην Επίδαυρο, τις Μυκήνες, την Αρχαία Ολυμπία, το Σούνιο και την περιπλάνησή τους στην πόλη συνδέουν με βιωματικό τρόπο τη γνώση με το χώρο και τα ευρήματα.
Στη θεματική ενότητα που αφορά στην ελληνική λογοτεχνία και την ποίηση τα παιδιά περιπλανούνται σε ένα ταξίδι του ελληνικού λόγου μέσα στο χρόνο γνωρίζοντας σημαντικά λογοτεχνικά δημιουργήματα και ρεύματα, παρακολουθώντας τους ίδιους τους δημιουργούς να απαγγέλλουν αποσπάσματα ή να μιλούν για το έργο τους, βλέποντας σκηνές από τη μεταφορά λογοτεχνικών δημιουργημάτων στο θέατρο, τη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη, ακούγοντας μελοποιημένα έργα.
Παράλληλα, στη θεματική ενότητα που αφορά στο ελληνικό θέατρο τα παιδιά παρακολουθούν την πορεία του ελληνικού θεάτρου από το μακρινό χτες στο σήμερα. Παρουσιάζεται οπτικό υλικό που αφορά στο αρχαίο θέατρο, ενώ παράλληλα, παρακολουθούν αποσπάσματα και ηχητικά ντοκουμέντα από σημαντικές σύγχρονες παραστάσεις τραγωδίας και κωμωδίας Ελλήνων και ξένων δημιουργών. Συγχρόνως, έρχονται σε επαφή και με το σύγχρονο ελληνικό θέατρο, γνωρίζοντας σημαντικούς εκπροσώπους του, παρακολουθώντας παραστάσεις που παίζονται στις αθηναϊκές σκηνές κατά τη διάρκεια της παραμονής τους και παρακολουθώντας αποσπάσματα και οπτικό υλικό από παραστάσεις σταθμούς του νεοελληνικού θεάτρου. Η ενότητα συμπληρώνεται με βιωματική συμμετοχή όλων των τμημάτων σε συνένωση, σε θεατρικό παιχνίδι και αυτοσχεδιασμό, στην κατασκευή μάσκας, σε εργαστήρια που αξιοποιούν την έκφραση του σώματος, μέσα από τον χορό και την κίνηση. Στη θεματική ενότητα που αφορά στην τέχνη και τον πολιτισμό αναπτύσσεται η πορεία της ελληνικής τέχνης σε διαφορετικές εποχές, φέρνοντας τα παιδιά σε επαφή με διάφορες μορφές της, όπως τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την αρχιτεκτονική, κ.λπ. Οι νεαροί μαθητές ακούν διαφορετικά είδη ελληνικής μουσικής, μαθαίνοντας παράλληλα, βασικά στοιχεία για την εμφάνιση και την εξέλιξή τους. Προβάλλονται επίσης αποσπάσματα από ταινίες σταθμούς του ελληνικού κινηματογράφου.
Στην ενότητα της φιλοσοφίας μέσα από ένα υλικό που συνδυάζει την εικόνα, τον ήχο και το λόγο τα παιδιά περιπλανούνται στα μονοπάτια της ελληνικής σκέψης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Έρχονται σε επαφή με βασικές αρχές των προσωκρατικών φιλοσόφων, γνωρίζουν θεμελιώδεις ιδέες της σωκρατικής και πλατωνικής σκέψης, συναντούν κάποιους από τους κύριους άξονες της σκέψης του Αριστοτέλη, προσεγγίζουν κάποιες αρχές των κυνικών, των επικουρείων ή του νεοπλατωνισμού, γνωρίζουν τα φιλοσοφικά ερωτήματα που διατυπώνονται τη βυζαντινή εποχή, τους κύριους προβληματισμούς του νεοελληνικού διαφωτισμού, αλλά έρχονται σε επαφή και με τα ερωτήματα που θέτει η σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη μέσα από σημαντικούς εκπροσώπους της. Η ενότητα της επιστήμης και της τεχνολογίας διαρθρώνεται με άξονα την παρακολούθηση των επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων των Ελλήνων μέσα στη διάρκεια του χρόνου.
Παράλληλα, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν και να πληροφορηθούν για σημαντικές καινοτομίες που πραγματοποιήθηκαν σε ελληνικά ερευνητικά κέντρα και να συνομιλήσουν με Έλληνες επιστήμονες που συμμετέχουν σε ερευνητικά καινοτόμα προγράμματα της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Ιδιαίτερα σημαντικό όμως, κυρίως για τους μαθητές που προέρχονται από τα σχολεία του εξωτερικού, είναι να έρθουν σε επαφή και με τη σύγχρονη Αθήνα, τη σύγχρονη Ελλάδα, με την καθημερινή ζωή του νεοέλληνα με τον τρόπο ζωής και σκέψης του. Η θεματική ενότητα που αφορά στην καθημερινή ζωή και τον υλικό βίο επιχειρεί να γνωρίσει στα παιδιά τους βασικούς παραγωγικούς τομείς της σύγχρονης Ελλάδας, τον τρόπο οργάνωσης της ελληνικής εκπαίδευσης, να τους φέρει σε επαφή με καθημερινές συνήθειες των Ελλήνων, όπως τους βασικούς τρόπους και τα μέσα μετακίνησής τους, τις διατροφικές τους συνήθειες , τους τρόπους που επιλέγουν να αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους και να διασκεδάζουν, να τους γνωρίσει σημαντικά ήθη και έθιμα της ελληνικής κοινωνίας.
Οι περίπατοι εξάλλου των παιδιών σε κεντρικά σημεία της πόλης συμπληρώνουν με ζωντανές εικόνες και στιγμιότυπα από την καθημερινή ζωή του νεοέλληνα, φέρνοντας τα παιδιά σε επαφή με την Ελλάδα του σήμερα. Αναμφισβήτητα όμως, προς την κατεύθυνση αυτή ιδιαίτερο ρόλο παίζει και η επαφή των παιδιών μεταξύ τους. Τα παιδιά από τα ελληνικά σχολεία και από τα σχολεία του εξωτερικού γνωρίζονται, συνεργάζονται σε κοινές εκδηλώσεις, διασκεδάζουν μαζί ανταλλάσσοντας εμπειρίες, προβληματισμούς, τρόπους σκέψης, δημιουργώντας δεσμούς για το μέλλον. Μέσα από αυτό το ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών, τα θερινά σχολεία αναδεικνύονται σε αποτελεσματικά εργαλεία κοινωνικής και πολιτισμικής ανάπτυξης.
Από την αρχή η ομάδα εργασίας του Ιδρύματος Ωνάση έκρινε τη δράση των θερινών σχολείων ως ένα πολύ σημαντικό εγχείρημα και έδωσε βάρος σε δύο άξονες που θα σηματοδοτούσαν την επιτυχία του προγράμματος: την εκπαιδευτική πολυσυμμετοχική διαδικασία και τον καλό συντονισμό όλων των ομάδων προκειμένου οι φιλοξενούμενοι μαθητές και οι συνοδοί / καθηγητές τους να επιστρέψουν στον τόπο τους ασφαλείς, ικανοποιημένοι και γεμάτοι από νέες εικόνες και εμπειρίες.
Το εγχείρημα της διοργάνωσης των θερινών σχολείων αποδείχθηκε απαιτητικό και δύσκολο από την αρχή. Μετά τη θέσπιση του προγράμματος σπουδών, η πρώτη δυσκολία ήταν να τεθούν τα κριτήρια επιλογής των σχολείων της Ελλάδας και του εξωτερικού που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα των θερινών σχολείων, εφόσον οι υποψηφιότητες ήταν πολλές και οι θέσεις περιορισμένες. Όσον αφορά στα ελληνικά σχολεία, το πρώτο κριτήριο επιλογής είναι να προέρχονται από την περιφέρεια, μακριά από την Αθήνα, στη συνέχεια να έχουν επιδείξει δράσεις στο πλαίσιο συνεργασιών με άλλα σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού ή πρωτοβουλίες με σημαντική συμμετοχή των παιδιών και των εκπαιδευτικών του σχολείου σε σημαντικές εξωσχολικές δραστηριότητες. Για τα σχολεία του εξωτερικού, το πρώτο κριτήριο είναι η γεωγραφική διασπορά, στη συνέχεια η επιλογή στρέφεται προς τα σχολεία που ακολουθούν ένα πρόγραμμα κλασικών σπουδών, όπου διδάσκονται αρχαία ελληνικά και τέλος στις δραστηριότητες των σχολείων που προσπαθούν να εντρυφήσουν σε θέματα ελληνικού πολιτισμού και στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας.
Στη συνέχεια, συγκροτήθηκαν οι ομάδες εργασίας ακολουθώντας μία συγκεκριμένη λογική που συνίσταται στην αξιοποίηση ατόμων με ισχυρά προσόντα βάσει της ηλικιακής, της εκπαιδευτικής και της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Με τον τρόπο αυτό, κρίθηκε ότι διευρύνεται το αντιληπτικό πεδίο των ωφελούμενων νέων και διανοίγονται νέοι ορίζοντες στη σκέψη τους, δίνοντάς τους έμπρακτα μία απόδειξη ότι σε όλες τις ηλικίες και τις βαθμίδες υπάρχει εξέλιξη, εργασία, μέλλον...
Έτσι, για τις επιμέρους δράσεις μέσα από τις οποίες επιχειρείται η πολυσυνδυαστική διδακτική εμπειρία, οι ομάδες εργασίας των θερινών σχολείων αποτελούνται από προπτυχιακούς φοιτητές ως συνοδούς/εμψυχωτές, μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες με εμπειρία στη μέση εκπαίδευση ως διδάσκοντες, από ακαδημαϊκούς δασκάλους, ερευνητές, δημιουργούς και καταξιωμένους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών ως εισηγητές για τις διαλέξεις και τα βιωματικά εργαστήρια. Για την απρόσκοπτη οργάνωση και λειτουργία του προγράμματος ορίστηκε ένας συντονιστής, ο οποίος παρακολουθεί, οργανώνει και εποπτεύει σε πλήρη συνεργασία με τα στελέχη του Ιδρύματος Ωνάση την υλοποίηση του προγράμματος.
Στα δύο πρώτα ταξίδια στη γνώση που πραγματοποιήθηκαν σε δύο κύκλους φιλοξενίας το καλοκαίρι του 2012, συμμετείχαν μαθητές και οι συνοδοί καθηγητές τους από το 5ο Γυμνάσιο Ιωαννίνων και το 2ο Γυμνάσιο Κιλκίς από την Ελλάδα, το Lycée Galilé της Combs La Ville από τη Γαλλία και το Klasična Gimnazija του Ζάγκρεμπ από την Κροατία.
Στους δύο κύκλους φιλοξενίας το 2013 φιλοξενήθηκαν στο πρόγραμμα των θερινών σχολείων εβδομήντα μαθητές από: το Γενικό Λύκειο Ροδολίβους από τις Σέρρες, το Stedelijk Gymnasium Leiden από το Λέιντεν της Ολλανδίας, το National High School for Ancient Languages and Cultures "St. Constantine Cyril the Philosopher" από τη Σόφια της Βουλγαρίας, το Institut du Sacré-Coeur από τη Μονς του Βελγίου και το Frederick Douglass Academy από τη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ.
Το 2014, στους δύο κύκλους φιλοξενίας των θερινών σχολείων φιλοξενούνται 70 μαθητές από: το Instituto de Ensenanza Secundaria "ALBA LONGA" από τη Γρανάδα της Ισπανίας, το Adelaide High School Principal από την Αδελαΐδα της Αυστραλίας, Yu Xin School (Attached to the Capital Normal University) από το Πεκίνο της Κίνας, το Francis Lewis High School από τη Νέα Υόρκη των Η.Π.Α και από το Γενικό Λύκειο Φερών Έβρου από την Ελλάδα.
Το ημερήσιο πρόγραμμα που παρακολούθησαν ήταν ποικίλο. Η διδασκαλία διεξήχθη σε χώρους ιδιαίτερου κάλους όπως αυτός της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, όπου έγιναν κυρίως τα μαθήματα, τα εργαστήρια και οι παραστάσεις που ετοίμασαν οι μαθητές, το κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών στα Προπύλαια, το Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών που στεγάζεται στο παλιό πανεπιστήμιο στην Πλάκα, το νεοκλασικό κτίριο του Ιδρύματος Ωνάση, το Λαογραφικό Μουσείο στην οικία Αγγελικής Χατζημιχάλη στην Πλάκα, το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων στην οδό Ακαδημίας, στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα στον Κεραμικό και το Κέντρο Τεχνών στο πάρκο Δημοκρατίας, όπου οι νέοι επισκέπτες παρακολούθησαν διαλέξεις και συμμετείχαν σε εργαστήρια.
Το πρόγραμμα συμπληρώθηκε με τους βιωματικούς περίπατους και επισκέψεις που έγιναν σε σημαντικούς τόπους της Αθήνας (Ιερό Βράχο Ακροπόλεως, Αρχαία και Ρωμαϊκή Αγορά, Ακαδημία Πλάτωνος, Λύκειο Αριστοτέλη, Πλάκα, Θησείο, Σύνταγμα, Βουλή των Ελλήνων,) και της ευρύτερης περιοχής της Αττικής (Μαραθώνας, Σούνιο, Ολυμπιακό Στάδιο), της Πελοποννήσου (Αρχαία Ολυμπία, Επίδαυρος, Μυκήνες, Ναύπλιο), της Στερεάς Ελλάδας (Δελφούς), σε Μουσεία (Νέο Μουσείο Ακρόπολης, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Βυζαντινό Μουσείο, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Εθνική Πινακοθήκη και Γλυπτοθήκη, Νομισματικό Μουσείο), σε χώρους έρευνας όπου προάγεται η επιστήμη και η γνώση (Ίδρυμα Ευγενίδου-Πλανητάριο, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Δημόκριτος, κ.ά.), σε αθλητικές εγκαταστάσεις (Ολυμπιακό Στάδιο, Σχινιάς), σε εορταστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες (Ηρώδειο, Θέατρο Λυκαβηττού, κ.ά).
Κάθε χρόνο, στην εναρκτήρια εκδήλωση των θερινών σχολείων γίνονται, μεταξύ άλλων, οι παρουσιάσεις των φιλοξενούμενων σχολείων, των δραστηριοτήτων του καθενός και της πόλης προέλευσής του. Αυτό αποτελεί ένα πρώτο μέσο γνωριμίας των παιδιών μεταξύ τους. Στο τέλος του κάθε κύκλου φιλοξενίας, οι μαθητές και οι συνοδοί τους με τη συνδρομή των συνοδών/εμψυχωτών, των διδασκόντων και των εισηγητών αξιολόγησαν το πρόγραμμα συμπληρώνοντας ειδικά ερωτηματολόγια και έδωσαν «συνεντεύξεις» για την εμπειρία τους. Εξέφρασαν τα συναισθήματά τους σε ειδική εκδήλωση στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, για την οποία είχαν ενημερωθεί πριν την άφιξή τους στην Ελλάδα και για την οποία εργάστηκαν κατά την παραμονή τους εδώ. Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά. Ενδεικτικά αναφέρεται η μουσική παράσταση των παιδιών του Ζάγκρεμπ και του Κιλκίς, όπου Έλληνες και Κροάτες τραγούδησαν στα κροατικά και στα ελληνικά όλοι μαζί τα ίδια τραγούδια με συνοδεία, βιολιού, φλάουτου, πιάνου και κιθάρας, ο ξέφρενος χορός Ελλήνων και Γάλλων μαθητών, η θεατρική παράσταση με αποσπάσματα του Οιδίποδα που έδωσαν οι Γάλλοι μαθητές στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, η θεατρική παράσταση αρχαίου δράματος των αμερικανών μαθητών του Χάρλεμ στο αρχαίο θέατρο των Δελφών, η θεατρική παράσταση αρχαίας ελληνικής κωμωδίας των κινέζων μαθητών στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα, και η εξαιρετική παράσταση αθηναϊκών μονολόγων που έδωσαν στα ελληνικά οι Ισπανοί μαθητές στο Κέντρο Τεχνών, κ.λπ. Οι μαθητές και οι συνοδοί καθηγητές από όλα τα σχολεία περιέγραψαν με λόγια και εικόνες, ο καθένας με το δικό του τρόπο έκφρασης, τις εντυπώσεις τους από την παραμονή τους στην Αθήνα και την εμπειρία τους από τη συμμετοχική και βιωματική αυτή διαδικασία είτε ακολουθώντας «το ημερολόγιο της εκπαιδευτικής απασχόλησης» είτε ακολουθώντας τη συγκριτική παρουσίαση μεταξύ των κοινών πολιτισμικών και ιστορικών εμπειριών του κροατικού και ελληνικού λαού, κ.λπ. Μοιράστηκαν οι φωτογραφίες και τα βίντεο που απέκτησαν κατά την παραμονή τους στην Ελλάδα,
Με την επιστροφή των παιδιών και των συνοδών καθηγητών τους στους τόπους κατοικίας τους και με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, η εμπειρία των θερινών σχολείων συνεχίστηκε. Δημιουργήθηκαν ανοικτές δικτυακές κοινότητες, ενημερώθηκαν οι ιστοσελίδες και τα κοινωνικά δίκτυα που διαθέτει το κάθε σχολείο και μέσα από αυτά οι μαθητές επικοινωνούν μέχρι σήμερα και οργανώνουν νέες συναντήσεις μεταξύ τους.
Μεταφέρθηκε, μέσω των συνοδών/καθηγητών, ο ενθουσιασμός των παιδιών που γνωρίστηκαν μεπανεπιστημιακούς καθηγητές, ερευνητές διεθνούς κύρους και καλλιτέχνες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα των Θερινών Σχολείων, επισημαίνοντας ότι τους δόθηκε μία «πρόγευση» για τη συνέχεια των σπουδών τους και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
Έγιναν προτάσεις από τους συμμετέχοντες, ώστε να υπάρξει συνέχεια και να οργανωθεί ένας πυρήνας για τα επόμενα έτη λειτουργίας των θερινών σχολείων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου