Τι τύπος γονέα είστε;

Γνωρίζατε ότι υπάρχουν διαφορετικοί τύποι γονέων και ότι ο κάθε ένας από αυτούς σχετίζεται και με διαφορετικό τρόπο με τη σχολική επιτυχία/αποτυχία;

Οι Nancy Darling και Laurence Steinberg όρισαν τον γονεϊκό τύπο ως ένα κράμα συμπεριφορών απέναντι στο παιδί, που εκφράζονται μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές και που επηρεάζουν τη σχολική επιτυχία/αποτυχία, την ανεξαρτητοποίηση ή τη σχέση των παιδιών με συνομήλικούς τους.

Σύμφωνα με την Diana Baumrind υπάρχουν τέσσερις μεγάλες κατηγορίες γονεϊκών τύπων και κάθε ένας από αυτούς σχετίζεται και με συγκεκριμένο τρόπο με τη σχολική επιτυχία/αποτυχία.

Οι υποστηρικτικοί γονείς επιθυμούν τα παιδιά τους να χαρακτηρίζονται από δυναμικότητα και κοινωνική ευαισθησία, να θέτουν τα προσωπικά τους όρια και να ανακαλύπτουν τα δικά τους κίνητρα που τα ωθούν σε ορθές πρακτικές. Ταυτόχρονα, προσφέρουν στα παιδιά τους ένα περιβάλλον με πληθώρα ερεθισμάτων. Ο συγκεκριμένος τύπος γονέα σχετίζεται με ένα υψηλό επίπεδο σχολικής επιτυχίας και τα παιδιά υποστηρικτικών γονέων διαμορφώνουν ολοκληρωμένη προσωπικότητα και αποκτούν δεξιότητες που είναι απαραίτητες στην κοινωνία του 21ου αιώνα.

Οι αυταρχικοί γονείς είναι απαιτητικοί και επιθυμούν να κατευθύνουν σε υπερβολικό βαθμό τα παιδιά τους. Προσφέρουν ένα μεθοδικό περιβάλλον που ακολουθεί ξεκάθαρους κανόνες, ενώ οι ίδιοι παρακολουθούν συστηματικά τις δραστηριότητες των παιδιών τους, χωρίς όμως να τους παρέχουν τη δυνατότητα να παίρνουν από μόνα τους πρωτοβουλίες. Όσον αφορά τώρα στα παιδιά αυταρχικών γονέων, αυτά έχουν περιορισμένες κοινωνικές ικανότητες, χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, σε σχέση με τα παιδιά των οποίων οι γονείς είναι υποστηρικτικοί, ενώ ταυτόχρονα έχουν χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο.

Οι επιτρεπτικοί γονείς είναι περισσότερο δεκτικοί και επιεικείς και λιγότερο απαιτητικοί και παραδοσιακοί. Δεν απαιτούν από τα παιδιά τους να επιδεικνύουν ώριμη συμπεριφορά, τους επιτρέπουν να ρυθμίζουν μόνα τους σε ένα βαθμό τις δραστηριότητές τους και δεν έρχονται σε αντιπαράθεση μαζί τους. Τα παιδιά που προέρχονται από επιεικείς οικογένειες ενδέχεται να έχουν περισσότερα
προβλήματα στη συμπεριφορά τους και χαμηλότερη σχολική επιτυχία. Έχουν όμως υψηλή αυτοεκτίμηση, καλύτερες κοινωνικές ικανότητες και χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης.

Οι γονείς που χαρακτηρίζονται ως μη εμπλεκόμενοι - αδιάφοροι δεν είναι απαιτητικοί, αλλά επίσης δεν κατευθύνουν, δεν παρακολουθούν και δεν υποστηρίζουν τις διάφορες δραστηριότητες των παιδιών τους. Αντίθετα, τείνουν να αδιαφορούν πλήρως για οποιεσδήποτε ευθύνες έχουν ως γονείς και σχετίζονται με την ανατροφή των παιδιών τους. Τα παιδιά των οποίων οι γονείς χαρακτηρίζονται ως μη εμπλεκόμενοι - αδιάφοροι έχουν χαμηλή επίδοση στο σχολείο και περισσότερα προβλήματα στη συμπεριφορά, σε σχέση με τα παιδιά των οποίων οι γονείς χαρακτηρίζονται ως υποστηρικτικοί, αυταρχικοί ή επιτρεπτικοί.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι γονείς που χαρακτηρίζονται ως μη εμπλεκόμενοι - αδιάφοροι είναι σχετικά λίγοι στις περισσότερες κοινωνίες. Ταυτόχρονα, πρέπει να τονιστεί ότι ένας γονέας δεν είναι μόνο υποστηρικτικός, αυταρχικός, επιτρεπτικός ή μη εμπλεκόμενος - αδιάφορος. Στην πραγματικότητα οι περισσότεροι γονείς παρουσιάζουν χαρακτηριστικά από όλους τους τύπους, αλλά σε διαφορετικά επίπεδα.

Σύμφωνα με όσα προκύπτουν, ο ρόλος των γονέων είναι εξαιρετικά σημαντικός στην επιτυχία ή αποτυχία των παιδιών στο σχολείο. Οι γονείς είναι αυτοί που δύναται να παρέχουν σωρεία κινήτρων στα παιδιά τους, ώστε αυτά να τα αξιοποιούν την κατάλληλη στιγμή στη μαθησιακή διαδικασία και να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, η δημιουργία ενός σωστού οικογενειακού περιβάλλοντος που θα υποβοηθά τη μελέτη, (ήσυχο μέρος στο οποίο υπάρχει ηλεκτρονικός υπολογιστής με ενσωματωμένα εκπαιδευτικά λογισμικά και σύνδεση με το Διαδίκτυο, βιβλία ποικίλης ύλης και λεξικά), ταυτόχρονα με συνεχή καθοδήγηση και ενθάρρυνση, θα ενισχύσει τα παιδιά στη διαδικασία της μάθησης και της διαμόρφωσης της προσωπικότητάς τους. Ως γονείς λοιπόν οφείλουμε να προβληματιστούμε και να αναλογιστούμε τις συνέπειες των συμπεριφορών και πράξεών μας, ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας στη σύνθετη αυτή διαδικασία.

Σαλώμη Χατζηνεοφύτου, καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας, διδάκτωρ Παιδαγωγικών και adjunct professor του Πανεπιστημίου Saint Louis Αμερικής.

Πηγή: http://www.philenews.com

Αναρτήθηκε από: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ