Αλλαγή από το... νηπιαγωγείο

Στις πρώτες τάξεις του δημοτικού δεν χρειάζονται βιβλία και σχολικές τσάντες, αλλά «πακέτα δραστηριοτήτων» με εργασίες, που θα γίνονται αποκλειστικά στο σχολείο. Με τον τρόπο αυτόν αναπτύσσονται οι δεξιότητες των παιδιών, καλλιεργείται η κριτική σκέψη, προσεγγίζουν με δημιουργικό τρόπο τη γνώση, χωρίς να εγκλωβίζονται σε ένα «τετραγωνάκι» ύλης και στην απομνημόνευση.

Σε αυτήν τη φιλοσοφία πρέπει να κινηθεί η ριζική αναδιάρθωση του εκπαιδευτικού συστήματος, η οποία κρίνεται αναγκαία σήμερα, όπως αναφέρει στον «ΑτΚ» η πρόεδρος του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, Μαριάννα Τζεκάκη, η οποία έχει εμπλακεί σε πέντε αναθεωρήσεις προγραμμάτων σπουδών στα σχολεία από το 1982 μέχρι και σήμερα. Ωστόσο, καμία δεν εφαρμόστηκε, όπως τονίζει η ίδια, αφού κάθε υπουργός Παιδείας προβαίνει σε αλλαγές, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τη δουλειά που έκανε ο προηγούμενος με αποτέλεσμα να είναι ασύνδετες μεταξύ τους οι μεταρρυθμίσεις. «Πετάχτηκαν προγράμματα σπουδών, βιβλία και υλικό όλα αυτά τα χρόνια», προσθέτει.

Στα συρτάρια τα προγράμματα του 2012

  

Το 2011 η κ. Τζεκάκη, όπως και συνάδελφοί της από την Παιδαγωγική Σχολή του ΑΠΘ, συμμετείχαν στην προσπάθεια αναθεώρησης των προγραμμάτων σπουδών και έναν χρόνο αργότερα ξεκίνησε η πιλοτική εφαρμογή. Ωστόσο, το σχέδιο «πάγωσε» επί υπουργίας Κ. Αρβανιτόπουλου και σήμερα παραμένει στα συρτάρια και στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, σύμφωνα με την ίδια.

«Πρέπει να επενδύσουμε στην εκπαίδευση, διότι χωρίς αυτήν δεν έχει μέλλον αυτός ο τόπος. Χρειάζεται ένας συνολικός σχεδιασμός και, με βάση τις τρέχουσες οικονομικές δυνατότητες, να μεταφερθούν πόροι εκεί που θέλουμε να δώσουμε βαρύτητα για να στηριχτεί η αλλαγή», εξηγεί η καθηγήτρια του ΑΠΘ. Η ίδια οραματίζεται ένα σχολείο που θα προσφέρει αγωγή, εκπαίδευση, κοινωνικές δεξιότητες, τρόπους αυτομόρφωσης και ανάπτυξης της γνώσης των παιδιών.

Οι αλλαγές κρίνεται σκόπιμο να ξεκινήσουν από τη βάση, δηλαδή από τα προνήπια, διότι στην ηλικία από τεσσάρων μέχρι και οκτώ ετών, μπαίνουν τα θεμέλια για να ισχυροποιηθεί συναισθηματικά το παιδί, να αναπτύξει την κοινωνικότητά του. «Είναι εντυπωσιακό ότι οι γονείς ασχολούνται με τα παιδιά τους με τα μαθηματικά στο γυμνάσιο, ενώ τα προβλήματα έχουν τις ρίζες τους στην εκκίνηση. Αν θέλω να βοηθήσω ένα παιδί 12 ετών στα μαθήματα, θα πρέπει να γυρίσω στα πρώτα ερεθίσματα», αναφέρει η κ. Τζεκάκη.

Η καινοτομία και η δημιουργικότητα

Τα βιβλία δεν έχουν θέση στο σχολείο που προτείνει η ίδια, ειδικά στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, καθώς οι μαθητές δουλεύουν με πακέτα δραστηριοτήτων, εργασίες, δημιουργικές δράσεις και κατασκευές, που θα τους προσφέρουν εμπειρίες και θα ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητά τους. Τα πάντα γίνονται στην τάξη και ο
μαθητής δεν έχει καν σχολική τσάντα, παρά μόνο υλικό, το οποίο μπορεί να ενισχύεται και από το διαδίκτυο.

Σε αυτό το… παζλ των αλλαγών κεντρική θέση κατέχουν οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι έχουν κάνει μεν σημαντικά βήματα, ωστόσο θα χρειαστεί να επιμορφωθούν για να εφαρμόσουν νέες μεθόδους και να αξιοποιήσουν το υλικό, αφού τους δοθούν, βέβαια, κίνητρα και περιθώρια ανάληψης πρωτοβουλιών.

«Οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται συνήθως μπροστά σε αιφνιδιαστικές αλλαγές και δεν προλαβαίνουν να αφομοιώσουν τις νέες μεθόδους», επισημαίνει η κ. Τζεκάκη προτάσσοντας την ανάγκη να κρατηθεί μία ενιαία γραμμή και να τροφοδοτούνται σταδιακά οι δάσκαλοι με υλικό, χωρίς να μεσολαβούν αλλαγές επί αλλαγών για 5-10 χρόνια.

«Θα δίνουμε στα παιδιά δραστηριότητες, εμπειρίες, θα τους βγάζουμε έξω, ώστε να έρχονται σε επαφή με το αντικείμενο που μελετούν, θα αναπτύσσουμε δεξιότητές τους και όλα τα στοιχεία της προσωπικότητάς τους και δεν θα περιοριζόμαστε στη μετάδοση της γνώσης. Αυτά τα παιδιά θα πρέπει να δημιουργούν και νέα πράγματα, διότι αυτό θα κερδίσει στο μέλλον, η καινοτομία και η δημιουργικότητα. Ποιο παιδί βοηθούμε να είναι δημιουργικό; Τους έχουμε εγκλωβισμένους σε ένα τετραγωνάκι ύλης και σε ένα βιβλίο», λέει η κ. Τζεκάκη.

 Η παπαγαλία εξοστρακίζει την κριτική σκέψη, γεγονός που καθίσταται ορατό όταν οι μαθητές εισάγονται στα πανεπιστήμια. «Αυτοί οι 18άρηδες, που έρχονται από μία εκπαίδευση και αγωγή, ξέρετε πόσες επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες δεν έχουν; Δεν ξέρουν να μελετούν κάτι σε βάθος, δεν έχουν κριτική σκέψη και παρουσιάζουν έλλειψη δεξιοτήτων. Ολα αυτά τα παιδιά θα είναι οι αυριανοί εργαζόμενοι ή άνεργοι που θα πρέπει να δημιουργήσουν ευκαιρίες. Αυτήν τη στιγμή αποδυναμώνουμε τους νέους μας», τονίζει η καθηγήτρια του ΑΠΘ

Ίδιες τάξεις εδώ και 150 χρόνια

Την ίδια στιγμή, οι τάξεις των σχολείων παραμένουν σχεδόν ίδιες τα τελευταία 150 χρόνια με τη γνωστή διάταξη των θρανίων, δηλαδή το ένα πίσω από το άλλο και το δάσκαλο να μεταδίδει γνώση.

«Υποτίθεται ότι πρέπει να εφαρμόζεται η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, αλλά τα προγράμματα σπουδών δεν οδηγούν εκεί», παρατηρεί η κ. Τζεκάκη, η οποία στάθηκε στο ζήτημα της απομνημόνευσης ακόμη και στο μάθημα της Εκθεσης, στη γ' λυκείου. «Είναι δυνατόν η έκθεση ιδεών να έχει γίνει ένα σύνολο κανόνων; Στους υποψηφίους δίνονται έτοιμα θέματα και τρόπος για να τα επεξεργαστούν. Αντί να διαβάζουν, να αναπτύσσουν τη σκέψη τους και να μπορούν να συνθέσουν τρεις ιδέες σωστά, οι μαθητές μαθαίνουν κομμάτια απ' έξω. Το λύκειο είναι προθάλαμος για το πανεπιστήμιο. Ο στρατηγικός σχεδιασμός θα πρέπει να ξεκινάει σήμερα με τα παιδιά του νηπιαγωγείου και όταν φτάσει το παιδί στη γ' λυκείου θα πρέπει να είναι σε θέση να αναπτύξει αυτές τις διαδικασίες προσέγγισης της γνώσης», υπογράμμισε.

 Η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει εγκαινιάσει το διάλογο στο ΕΣΥΠ για να προωθήσει αλλαγές στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, εξαγγέλλοντας μάλιστα ότι το σχετικό νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή στον Ιανουάριο

Πηγή: http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=4&artid=219531

Αναρτήθηκε από: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ